1. De grondslag
Het boek De Marroncultuurgemeenschap in Suriname is ontstaan als een reactie op de slechte sociaal-maatschappelijke positie van de Marrons binnen de Surinaamse democratie. De Surinaamse Marrons zijn nazaten van de grote groep van zwarte mensen die door de witte mensen uit Afrika naar het Cara?bisch gebied werden gehaald om als slaaf te dienen. Zij zijn nazaten van vooral plantageslaven die vanaf de plantages in verzet kwamen tegen de onderdrukking van de slavenmaatschappij. De witte mensen noemden hen weglopers, lafaards en Marrons omdat zij zich hebben onttrokken aan de (voor het belang van de witte mensen) noodzakelijke (slaven-)arbeid. De zwarte mensen die zich gewonnen gaven aan het dehumaniseringsproces van de witte mensen, vonden de Marrons maar lastige verstoorders van hun (marginale) bestaan op de kostgrondjes rond Paramaribo. Ze sloten daarom een verbond met de witte mensen en werden zo instrumenten die op afroep beschikbaar waren voor gebruik tegen de Marrons. De grondslag van de discriminatie en de achterstelling van de Marrons kan daarom niet los gezien worden van deze attitude, die overigens grote invloed heeft op de uiteindelijke vormgeving van de onderlinge relaties bij zwarte mensen in Suriname.
2. Het doel
In dit boek staat de Marroncultuurgemeenschap in Suriname centraal. De nazaten van de Marrons hebben de naam Marron boven alle andere aanduidingen (bosnegers of boslandcreolen) gekozen, enerzijds omdat de naam Marron hen herinnert aan de heldhaftigheid van hun voorouders en anderzijds omdat het ?Marron-zijn? hen verbindt aan een historie die hen met trots vervult. Het waren immers de Marrons en niet de bosnegers die gestreden hebben tegen de slavernij van de witte mensen. Het boek wil bijdragen tot het doorbreken van het isolement van de Marrons en wil tevens een aanzet zijn tot een brede en fundamentele maatschappelijke discussie over de rurale ontwikkeling in Suriname en de toekomst van de Marroncultuurgemeenschap daarin.
3. De analyse
De Marrons leven sinds ettelijke tientallen jaren buiten de mainstream van de nationale bedrijvigheid van het land. Pas laat in de zeventiger jaren is het tot een enkeling doorgedrongen dat de maatschappelijke achterstand van de Marrons het resultaat is van een isolatiepolitiek die verankerd ligt in het overheidsbeleid en niet het gevolg is van de geografische ligging van het woongebied en de culturele diversiteit van de bevolking zoals men aanvankelijk dacht. Dit overheidsbeleid is er de oorzaak van dat de Marroncultuurgemeenschap bij voortduring wordt geconfronteerd met situaties van economische instabiliteit en verslechterende levensomstandigheden met als resultaat de huidige onaanvaardbare sociaal-maatschappelijke positie van de Marrons binnen de Surinaamse democratie.
4. De uitdaging
De Marrons staan dus voor een enorme uitdaging. Die overheid doet toch weinig aan haar lotsverbetering. Willen de Marrons zichzelf bevrijden van achterstelling en armoede; willen zij medeburgers in eigen land zijn, dan moeten zij afrekenen met vele in de traditie verankerde regels van vanzelfsprekendheid en de slaafse onderwerping daaraan; dan zullen zij de uitdaging tot culturele reconstructie moeten aanvaarden en zich serieus bezinnen op de dingen die een barri?re vormen voor de eigen (geestelijke en materi?le) vooruitgang; dan moeten zij zich losmaken van verbintenissen, die bij hen de grondslag vormen voor de (geestelijke) aanvaarding van onderworpenheid en die van hen slavenkinderen maken; dan dienen zij zich te verheffen boven de marginaliteit van cultuur- en natuur-volk-zijn. Zij moeten meer dan totnogtoe het geval is deelnemen aan onderwijs en scholing, omdat alleen daardoor een transformatieproces op gang kan worden gebracht dat controleerbaar is en dat ten goede komt aan de Marroncultuurge-meenschap zelf. Immers onderwijs is een (onmisbare) factor voor ontwikkeling en armoedebestrijding. Maar het huidige onderwijs draagt onvoldoende bij tot het doorbreken van de kloof tussen leren op school en leren in het eerste milieu van het kind en kan daarom geen model staan in het ontwikkelingsproces in deze veranderende maatschappij. Het Iopa-model (Integratie van Onderwijs en Pro-ductieve Arbeid) dat in 1981 als para-systeem is ontwikkeld, blijft daarom het alternatief.
Het boek De Marroncultuurgemeenschap in Suriname bestaat uit vier delen. Het eerste deel handelt over slavernij, slavenhandel, kolonialisme en segregatie. Verder over de existentie van de Marroncultuurgemeenschap, achtergronden en gevolgen van het isolement voor de ontwikkeling van de Marroncultuurgemeenschap. Het tweede deel beschrijft de ontmoetingen (met de kerk, de school de loonarbeid, etc.) die bij de Marrons geleid hebben tot het huidige niveau van wel-vaartsbeleving Het derde deel handelt over knelpunten in de infrastructurele voorzieningen die het ingezette transformatieproces bij de Marrons in de weg staan. Centraal in het vierde deel staat de uitdaging tot ?verandering? (van attitude en zelfbeeldvorming, van gezagsorganisatie en van beheer en bestuur) om aansluiting te vinden bij de steeds veranderende Surinaamse maatschappij en de wereld daarom heen.
Drs. Erney R.A.O.Landveld
ISBN: 90 77764 08 9
blz.: 202
formaat: paperback, full color
